|
İmgeci Toplumcu Roman Manifestosu
Sürekli artan bir ivmeyle hızlanan teknolojik gelişmeler bağlamında nesnel
gerçeklik, çağdaş roman okurunun alımlama tavrını değiştirmektedir.
Televizyon ve internet üzerinden, yoğun bir şekilde, hızlı ve değişken
görsel alımlama süreçleri yaşayan günümüz roman okuruna yazılacak olan
romanlar, bu görsel alımlama alışkanlığına koşut olarak sinematografik
özelliklerden kaçınılmaz bir şekilde yararlanmak zorundadır. Hızlı
kurgulanmış hayatlar yaşayan günümüz insanının okuyacağı romanlarda,
sinemadaki hızlı kurgu tekniği kullanılmalıdır. Daha ötesi romancı,
romanını, kafasının içinde film çeker gibi sekanslar halinde yazıp görsel
etkisini somutlaştırmaya çalışmalı ve hızlı hayatından dolayı odaklanma
sorunu yaşayan okurun ilgisini ayakta tutacak çarpıcı ve hızlı bir
kurguyla romanını kotarmalıdır.
Hız üzerinden kendini var eden günümüz insanının, oylumlu ve akıcılıktan
uzak bir metne yoğunlaşması beklemez. Bu bağlamda imgeci toplumcu roman,
kısa olmalı; kurgusu, dili ve olay örgüsünün yapısıyla bir solukta
okunabilmelidir. Ve/ ama ilk okunuşta tükenen bir metin olmamalı; okurda
tekrar okuma gereksinimi oluşturacak bir yapıda olmalıdır. Bunu da, romanı
her okuyuşta, yeni çağrışımlar geliştirebilecek imgesel bir dille
yapmalıdır. Yani,şiir ile düzyazı arasında bir roman dili geliştirmelidir.
İmgeci Toplumcu Roman anlayışı, bu sentez dille yazılan romanı, “gibi
Roman, Şiir gibi “ diye tanımlamaktadır. İlk örneği de, Serkan
Engin tarafından yazılmış olan “Uysal Cinayetler ” isimli
romandır.
Bireysel ve toplumsal temaları, bütüncül bir yapı içinde ele alan İmgeci
Toplumcu Roman, anlamı etkin bir şekilde iletmeye yönelik her türlü
biçimsel arayışa açıktır. İmgeci diliyle, hem roman dilinin doğrudan
bildirişim yetisini, hem de şiir dilinin imgesel, çağrışımcı yapısını en
üst düzeyde kullanmayı hedefler.
Emperyalist kapitalizmin sanattaki gölgesi post-modernizm, romanı da
tüket-at modeline sokmuş; kendine ve doğaya yabancılaşmış bireyin, nesnel
gerçeklik karşısında edilgen bir tavır sergilemesine katkıda bulunan,
hayattan ve insandan kopuk bir roman anlayışını dayatmıştır. İmgeci
Toplumcu Roman, hangi tür ya da türler kapsamında yazılırsa yazılsın,
romanın, olay örgüsünün altındaki varsıl ileti(ler) ile toplumcu gerçekçi
düzlemde, dizgeyi sorgulaması gerektiğini savunur. Okurun bilinç ve
estetik algı düzeyini artırarak, nesnel gerçekliği, insandan yana olan
dizge için değiştirecek olan bireylerin ve örgütlü bireyler bütünü olarak
toplumun dönüşümünün hızlanmasını sağlamak amacındadır. İmgeci Toplumcu
Roman, hem kendinin estetik amacı, hem de politik bir araçtır.
İmgeci Toplumcu Roman, çok satmanın getirdiği yüksek kâr marjı için değil,
insanı merkez alan yapısıyla, insan-doğa uyumu içinde, toplumsal dönüşüme
katkıda bulunmak için vardır. Diyalektik gereği, her şey sürekli bir
değişim-dönüşüm içindeyse ve her şey karşıtı ile beraber var ise, bugün
post-modernist romanın karşıtı olarak var olacak roman anlayışı, İmgeci
Toplumcu Roman olacaktır.
Serkan Engin
Ekin Sanat Ocak 2006
|
|