|
[ nikolay vaptsarov
]
1909 yılında Bulgaristan'ın Bansko kasabasında
doğdu. Daha küçük yaşta edebiyata yöneldi. 1926'da babasının zoruyla Varna Deniz-Makine
okuluna yazıldı. 1932'de orayı bitirip doğduğu yere döndü. Sofya Üniversitesi edebiyat koluna devam
etmek istediyse de oraya girmeyi başaramadı ve bir kağıt fabrikasında çalışmak zorunda kaldı. Böylece
işçi sınıfıyla ilişkileri ve siyasal eylemleri başladı. Bundan sonra bir çok işlere girip çıktı, bir
değirmende teknisyenlik, bir demiryolu deposunda tesviyeci kalfalığı, lokomotif ateşçiliği yaptı.
1940'tan sonra da kendini bütünüyle siyasal hayata adadı. 1942'de Alman istilacılarına
karşı yıkıcı eylemlerinden dolayı polisce tutuklandı. Arkadaşlarını ele vermesi
için aylarca işkence altında tutuldu. Sonra mahkeme edilip, ölüm cezasına çarptırıldı.
23 Temmuz 1942'de kurşuna dizildi. Ömrü boyunca işçilerle yanyana yaşayan Vaptsarov, onların hayat deneylerini
paylaştı, onların iç dünyasına ayna tuttu, onların gözleriyle baktı, onların sözleriyle seslenmeyi
öğrendi, doğrudan doğruya onların adına konuştu. Şiirde halkının dilini kullandı, yığınlarla sarmaşdolaş
olmanın en doğru yolu onca buydu. Onun tek amacı düşünce ve duygularını en anlaşılır biçimde halka
iletmekti. Bunu da başardı, hem de son şiirini kanıyla yazarak. Şiir kitabı:
MOTORLARIN TÜRKÜSÜ (1940).
Bir barut fıçısı gibi çöker üstümüze
betondan bir yapı, kocaman.
Yüreklerimizde savaşın homurtusu,
İçimizde isyan, ateş ve kan.
Görürüm bu isyanı şimdi de
fabrikaların bacalarında,
gün batısındaki kızıllıkta,
dingin, mavi gökyüzünde.
Daralırken buralarda korkunç çember,
yanaş bana, gel söyleyiver,
suç mudur bu benim yaptığım:
Ayırdığım yüreğimde aşka bir yer?
Suç mudur yoksa, gel söyleyiver,
gürültülerle çalkalanırken fabrikalar,
mitralyözle taranıp biçilirken ortalık,
suç mudur "seni seviyorum" demek?
Aşkımızın dünyası çok daraldı,
ne yapalım, sevgilim, bu bir gerçek!
Bu türkücüğü bunun için yollarım sana
gözlerimde pırıl pırıl bir gelecek!
Çevirenler : A. Kadir - Asım Tanış - G. Santoro
|